Podstawy języka hiszpańskiego
czyli czasownik ser, estar i haber

Opanowanie podstaw podczas nauki czegokolwiek, szczególnie języka obcego, jest jak dobrze położony fundament domu, w którym chcesz mieszkać. Nie należy oszczędzać na nim ani czasu, ani wysiłku. Postaraj się potraktować to czego się dzisiaj u mnie nauczysz z właściwą powagą, a gwarantuję Ci, że docenisz tę wiedzę na późniejszy etapach nauki języka hiszpańskiego.

Po przeczytaniu poniższego artykułu zrozumiesz i opanujesz podstawowy czasowniki BYĆ w trzech wariantach oraz różnicę między nimi. Każdy z nich służy do wyrażania innych stanów, każdy ma inne zastosowanie.

Przybliżę Ci teraz podstawowe wiadomości dotyczące użycia i odmiany czasownika SER, ESTAR i HABER

W ramach krótkiego nagrania omawiam różnice SER i ESTAR. Miłego oglądania.

Zacznijmy od czasownika SER

Jest to czasownik, który wyraża cechy stałe, niezmienne. Odnosi się zarówno do ludzi jak i do przedmiotów.

Odmiana czasownika SER przez osoby wygląda następująco:

Poniższe przykłady pomogą Ci zrozumieć jego użycie:

Ludzie

• Cechy charakteru, np. Juan jest sympatyczny. Juan es simpático. (Jest to cecha stała, Juan z natury jest miły)
• Wygląd zewnętrzny, np. Esta Chica es muy guapa. Ta dziewczyna jest bardzo ładna. (ona zawsze była i jest ładna, nie da się tego stanu zmienić)
• Narodowość, np. Nosotros somos polacos. My jesteśmy polakami.
• Religia, np. Maggie es católica. Maggie jest katoliczką. (wyznaję taką, a nie inną wiarę)
• Zawody, np. Pablo es Médico. Pablo jest lekarzem. (nie wykonuje innego zawodu)
• Związki rodzinne, np. Es mi prima. To jest moja kuzynka.

Przedmioty

• Czas, np. Son las tres en punto. Jest punkt trzecia. (wyrażenie czasu w danym momencie)
• Przynależność, np. Este libro es mío. Ta książka jest moja. (należy do mnie)
• Kolory, np. La habitación es blanca. Pokój jest biały. (pokój pomalowany jest na kolor biały, nie zielony)
• Wydarzenie, którego nie można dotknąć, np. El concierto es en el Teatro Nacional. Koncert jest w Teatrze Narodowym.
• Definicja pojęć, np. La silla es un mueble que sirve para sentar.
• Cechy danego przedmiotu, np. El plato es redondo. Talerz jest okrągły. (nie zmieni kształtu na kwadratowy)
• Klasyfikacja danych przedmiotów, np. Zanahoria es verdura. Marchewka jest warzywem. (nie zmieni się w owoc)
• Marka danej rzeczy, np. Mi coche es BMW. Mój samochód jest marki BMW. (nie zmieni się w Mercedesa)
• Daty, np. El lunes es Nochevieja. W poniedziałek jest Wigilia.

Drugim czasownikiem BYĆ jest czasownik ESTAR

Oznacza on tyle co być/przebywać/znajdować się/czuć się.

Czasownik ten odnosi się zarówno do ludzi jak i rzeczy. Służy do wyrażania położenia danej rzeczy, a także stanów fizycznych.

Odmiana czasownika ESTAR przez osoby wygląda następująco:

Poniższa przykłady pomogą Ci zrozumieć użycie tego czasownika:

Ludzie

Stan fizyczny, stan ciała i duszy, np.

• Estoy enferma. Jestem chora.
• Estoy cansada. Jestem zmęczona.
• Estoy orgullosa. Jestem dumna (z kogoś).

Rzeczy

Położenie, lokalizacja, np.

• Juan está en Madrid. Juan jest/znajduje się w Madrycie.
• Madrid está en España. Madryt jest w Hiszpanii

Różnice między czasownikami SER i ESTAR

Przedstawię Ci teraz różnice między czasownikami SER i ESTAR dotyczące przedmiotów i ludzi.

Przedmioty

Zadanie jest bardzo proste. Spróbuj sobie wyobrazić butelkę, miej ją cały czas w pamięci.

Jaka jest Twoja butelka? Jakiego koloru? Z czego jest wykonana? Z jakiego materiału? Czy jest duża, mała, pusta? Gdzie znajduje się Twoja butelka?

Jeżeli udało Ci się stworzyć oczami wyobraźni pożądany obiekt, to zastanów się teraz, które z tych cech są stałe, a które zmienne w rzeczywistości, nie w Twojej wyobraźni.

Oto moje przykłady:

Cechy stałe:

• zielona – verde
• mała – pequeña
• duża – grande
• szklana – de cristal
• plastikowa – de plástico

Cechy zmienne

• pusta – vacía
• pełna – llena
• czysta – limpia
• pobita – rota
• na stole – en la mesa

To proste zadanie powinno pokazać Ci stałość i zmienność cech. Skoro Twoja butelka jest plastikowa, to nie możesz jej fizycznie zmienić w butelkę szklaną. Jest to zatem cecha stała.

Natomiast jeżeli Twoja butelka jest/znajduje się na stole, to z łatwością wstawisz ją do lodówki. Możesz zmienić jej położenie. Jeżeli jest pusta, to możesz dolać do niej wody, zmienisz jej cechę.

Ludzie

Gdy mówimy o cechach stałych, wyrażamy pochodzenie danej osoby. Zmienna cecha charakteryzuje miejsce przebywania danej osoby.

Dlatego też używając czasownika SER będziemy używali go zawsze, gdy mówimy o naszej narodowości.

Czasownika ESTAR użyjemy, gdy chcemy powiedzieć gdzie się znajdujemy.

Spójrz na przykłady:

• Marco es de Italia. Marco jest z Włoch.
• Marco está en Grecia de vacaciones. Marco jest/znajduje się w Grecji na wakacjach.
• Marco es italiano, pero está trabajando en Inglaterra. Marco jest włochem ale pracuje w Anglii.

Pamiętaj, że czasownik SER łączy się z przyimkiem „de”, natomiast czasownik ESTAR z przyimkiem „en”.

Trzecim czasownikiem BYĆ jest czasownik HABER

W czasie teraźniejszym ma jedną formę HAY. Używany jest do stwierdzenia faktu, że coś istnieje (w ogóle jest). Czasownik ten informuje nas o istnieniu rzeczy, osób i miejsc. Jest czasownikiem bezosobowym.

Czasownik HABER bardzo często mylony jest z poznanym wcześniej czasownikiem ESTAR. Oba odnoszą się do usytuowania i umiejscowienia przedmiotów i osób w przestrzeni, jednak ich zastosowanie jest inne.

Różnice między użyciem czasownika HABER i ESTAR

Czasownik HABER

Stosowany jest z rodzajnikami nieokreślonymi (un, una, unos, unas)

• Hay una silla en la cocina. W kuchni jest jedno krzesło.

Stosowany jest z zaimkami nieokreślonymi:

• mucho – dużo
• poco – mało
• nada – nic
• todo – wszystko
• alguien – ktoś
• nadie – nikt
• ninguno – żaden
• alguna – któraś/jakaś
• otro – inny

Stosowany jest z liczebnikami

• En la clase hay tres chicas. W klasie są trzy dziewczyny.

Służy do wyrażania miar i ilości (litros, kilogramos)

• ¿Cúantos litros de leche hay en una botella? Ile litrów mleka jest w butelce?

Stosowany jest z zaimkami nieokreślonymi (agua, gente)

• No hay agua en el supermercado. Nie ma wody w supermarkecie.

Czasownik ESTAR

Stosowany jest z rodzajnikami określonymi (el, la, los, las)

• El coche está en el garaje. Samochód jest w garażu.

Stosowany jest z zaimkami osobowymi (yo, tú, él, ella, nosotros, vosotros, ellos, ellas)

• Ellos están en el trabajo. Oni są w pracy.

Stosowany jest z zaimkami wskazującymi (esta, esa, aquella, este, ese, aquel)

• Esta mujer está en el hospital. Ta pani jest w szpitalu.

Stosowany jest z zaimkami dzierżawczymi (mi, mis, tu, tus, su, sus, nuestro/a, nuestros/as, vuestro/a, vuestros/vuestras, su/sus)

• Nuestro hijo está en el teatro. Nasz syn jest w teatrze.

Stosowany jest z imionami

• ¿Dónde están Alberto y Monica? Gdzie jest Alberto i Monika?

Stosowany jest z nazwami geograficznymi

• Varsovia está en el centro de Polonia. Warszawa leży w centrum Polski

Zastosowanie czasowników HABER i ESTAR zmienia się także w zależności od jego usytuowania w zdaniu np:

• En la cocina hay un zumo (miejsce + haber + rzeczownik). W kuchni jest sok. 
• El zumo está en la cocina (rzeczownik + estar + miejsce). Sok znajduje się w kuchni 

Wyjątkiem zastosowania czasownika ESTAR po wskazaniu miejsca jest sytuacja gdy rzecz lub osoba występująca po czasowniku jest nam znana, np:

• En el hospital está la profesora Gonzalez. W szpitalu jest profesor Gonzalez. (znamy Panią Gonzalez)

Moje doświadczenie w pracy jako lektor języka hiszpańskiego uświadomiło mi, że nie tylko osoby początkujące mają problemy z użyciem czasowników SER, ESTAR i HABER. Mam nadzieję, że dzięki temu krótkiemu przewodnikowi Tobie uda się ich uniknąć.