Święta w Hiszpanii – ciekawostki, o których nie słyszeliście

Świąteczne motywy, światełka i ozdoby bożonarodzeniowe opanowują Hiszpanię już w połowie listopada, podobnie jak w Polsce. Komercyjne stroiki, świąteczne jarmarki z jedzeniem i aniołkami z gipsu nie różnią się niczym od tych, które widzimy w naszych miastach.

W galeriach handlowych tłumy ludzi szukający prezentów na ostatnią chwilę. Nerwy, złość, czasem nieplanowane stłuczki na parkingu. Przygotowania do Świąt trwają zwykle kilka dni, u niektórych kilkanaście. Gdzie w takim razie znajdziemy różnice Polska / Hiszpania?

Oba kraje są katolickie, więc tradycję przygotowania do Świąt Boże Narodzenia co do zasady mamy podobne chociaż różnic jest sporo. W tym artykule chciałabym skupić się na opisaniu kilku z nich.

Czas wolny oraz świąteczna loteria

Studenci i uczniowie zaczynają przerwę świąteczną już od 21/22 grudnia i odpoczywają aż do 8 stycznia. El puente czyli czas wolny rozpoczyna się wraz z największą loterią świąteczną Lotería de Navidad (popularnie nazywana El Gordo czyli tłusty) mającą miejsce 22 grudnia.

Loteria miała swój początek już w 1812 roku. Pula nagród i kwoty pieniężne jakie można wygrać są bardzo wysokie, dlatego praktycznie w każdym domu kupuje się los z nadzieją na wygraną.

Kupon zawiera 10 pięciocyfrowych liczb, ale można kupić tylko jedną “piątkę” za 20 euro. Jeżeli zwycięski kupon zawiera dokładnie ten numer, jego posiadacz otrzymuje 10% wygranej.

Szczęśliwe numerki losowane są w dwóch maszynach przez dzieci ze szkoły San Ildefonso, które następnie je wyśpiewują.

Losowanie transmitowane jest przez telewizję w całym kraju.

A tak wygląda kupon na loterię.

Świąteczna szopka zamiast choinki

Belén – czyli tradycyjna szopka świąteczna bardzo często zastępuje popularną w Polsce choinkę. W czasie Wigilii rodzina gromadzi się wokół niej by wspólnie śpiewać kolędy i świąteczne piosenki. Ten zwyczaj nie jest już tak popularny jak wcześniej, podobnie zresztą jak w Polsce. My też traktujemy choinkę jako miejsce przy którym skupiamy się całą rodziną tylko podczas rozdawania prezentów.

Święty Mikołaj vs. Trzej Królowie

W Polsce najmłodsze pokolenie wyczekuje Wigilii szczególnie ze względu na fakt, że “akurat” wtedy przychodzi Mikołaj z prezentami. W Hiszpanii dzieci czekają na ten moment aż do 6 stycznia. Wtedy ma miejsce orszak Trzech Króli, którzy przybywają do miasta z podarkami. Listy z prośbami o wymarzone prezenty pisane są do Kacpra, Melchiora i Baltazara. W niektórych rodzinach, a zdarza się to coraz częściej, dzieci otrzymują prezenty i 24 grudnia i 6 stycznia.

Hiszpanie okazują się jednak bardzo pomysłowi jeśli chodzi o niegrzeczne dzieci. Takim gagatkom zamiast rózgi, daje się węgiel (teraz także cukierki w kształcie węgla).

O ile w Polsce dzień 6 stycznia kojarzony jest ze świętem Objawienia Pańskiego, podczas którego uczestniczymy w mszy świętej, o tyle w Hiszpanii jest to czas zabawy i kolejnego powodu by wyjść na popularną fiestę.

Hiszpańskie potrawy

Tradycyjna hiszpańska Wigilia wcale nie jest postna, wręcz przeciwnie, Hiszpanie jedzą jagnięcinę lub indyka nadziewanego truflami, a także owoce morza. Nie ma tradycji 12 potraw, ani dzielenia się opłatkiem i składania sobie życzeń. Ich jadłospis jest dość zróżnicowany w zależności od regionu.

Na deser je się popularne turrony, polvorones (rodzaj herbatników) i marcepany. Turrony nie są czekoladą jak niektórym się wydaje. To rodzaj nugatu, którego składnikami są m.in. orzechy, migdały, cukier, miód.

Najpopularniejszymi turronami są te z Alicante, czyli twarde z całymi migdałami lub miękkie, ciągnące się z Jijony.

Ja osobiście preferuję turrón de chocolate, czyli mleczną czekoladę z dodatkiem płatków ryżowych i kukurydzianych. Pozostałe specjały są dla mnie za słodkie. Ich ceny są bardzo zróżnicowane. Za tabliczkę kupioną w supermarkecie możemy zapłacić nawet do 10 euro. W cafeteriach, gdzie kupuje się go na wagę, ceny są jeszcze wyższe. Turrón kojarzy się głównie ze Świętami w Hiszpanii ale można je dostać w ciągu roku.

Do dań i deserów podaje się cava – czyli hiszpańskie wino musujące, podobne do naszego szampana.

Hiszpańska pasterka

W Hiszpanii 24 grudnia o północy w kościołach rozpoczyna się Misa del Gallo – Msza Koguta, który miał piać w nocy urodzenia Pana Jezusa. To odpowiednik naszej pasterki.

Grudniowe Prima Aprilis

Święto największych psikusów Hiszpanie przeżywają 28 grudnia. Tego dnia obchodzą Día de los Santos Inocentes – Dzień Świętych Męczenników, znany także jako Dzień Niewiniątek.

Nazwa tego święta pochodzi od biblijnej Rzezi Niewiniątek na rozkaz króla Heroda, który za czasów Jezusa nakazał wymordować wszystkich chłopców, którzy nie ukończyli dwóch lat.

Dlaczego niewiniątka? Ponieważ dzieci były zbyt niewinne by popełnić jakiekolwiek grzechy.

W tym dniu media podają niewłaściwe informacje by celowo, dla żartu wprowadzić społeczeństwo w błąd.

Co kraj to obyczaj

Podczas Świąt Hiszpanie mają więcej wolnego niż my, ponieważ zaczynają świętować już 22 grudnia, a kończą dopiero 6 stycznia. W Polsce mało kto może sobie pozwolić na tak długi urlop.

Tradycje hiszpańskie bardzo różnią się od naszych polskich. Ich zwyczaje nastawione są przede wszystkim na zabawę i popularne fiesty, w Polsce okres przed świętami jest czasem zadumy, adwentu i oczekiwaniem na Boże Narodzenie.

Niezależnie jednak gdzie jesteśmy i czy nasze świętowanie kończy się w grudniu czy w styczniu, trzeba wrócić do rzeczywistości. Ważne jest to, aby radość świąteczną okazywać sobie nie tylko od święta.

Feliz Navidad!

Słowniczek – słówka związane z bożym narodzeniem:

• unos inocentados – żarty na dzień 28 grudnia
• una broma – żart
• un árbol de navidad – choinka
• el Papa Noel – Mikołaj
• Los Tres Reyes Magos – Trzej Królowie
• una oblea – opłatek
• un regalo – prezent
• un reno – renifer
• una carpa – karp
• unos villancicos – kolędy
• un muñeco de navidad – bałwan
• unas cartas de navidad – kartki/pocztówki świąteczne
• un cordero – jagnięcina
• marisco – owoce morza
• la Nochebuena – Wigilia
• una misa de gallo – Msza koguta
• Feliz Navidad y Próspero Año Nuevo – Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku