Czy ucząc się języka niemieckiego do celów biznesowych, zastanawiałeś/-łaś się kiedyś, co wyróżnia niemiecką kulturę pracy i jak różni się ona od polskich standardów? Przyznam szczerze – ja kiedyś coś słyszałam, miałam pewne wyobrażenia, ale wydawało mi się, że jako sąsiedzi nie możemy się aż tak bardzo różnić. Nic bardziej mylnego. Moja kariera rozpoczęła się i nieprzerwanie opiera na współpracy z Niemcami, a już na samym początku zauważyłam wiele różnic, które mnie zaskoczyły.
Gdybym od początku była wyposażona w wiedzę, którą przekazuję Ci w tym artykule, zaoszczędziłabym sobie sporo czasu i stresu na próbach zrozumienia i dopasowania się do niemieckich standardów. Dlatego dzisiaj podzielę się z Tobą kluczowymi aspektami niemieckiej kultury pracy, które pomogą Ci lepiej zrozumieć, czego możesz się spodziewać, współpracując z niemieckimi partnerami, kolegami czy klientami.
Punktualność
W Niemczech punktualność nie jest ceniona – jest oczekiwana. Jeśli spotkanie ma się rozpocząć o godzinie 10, to faktycznie rozpocznie się o tej godzinie. Niemcy traktują punktualność jako wyraz szacunku dla czasu innych, profesjonalizmu i odpowiedzialności.
Podczas gdy w Polsce funkcjonuje „kwadrans studencki”, w Niemczech pojawienie się na spotkaniu nawet w górnej granicy owego kwadransa może zostać uznane za niegrzeczne i świadczyć o braku szacunku dla organizatora czy pracodawcy.
Przypomina mi się tutaj anegdota z czasów poszukiwania pracy po studiach. Mianowicie, szukałam jednocześnie zatrudnienia w Niemczech, Szwajcarii i Polsce i zauważyłam wyraźne różnice w podejściu do punktualności: w Niemczech rekruterzy byli punktualni co do minuty, w Szwajcarii rozmowy zaczynały się nawet 5 minut przed czasem, a w Polsce odwrotnie – około 5 minut po umówionej godzinie. Co ciekawe, Niemiec czy Szwajcar, spóźniając się nawet o minutę, zawsze przepraszali, natomiast w Polsce takie sytuacje często przechodziły bez komentarza.
Dokładność
Słynna niemiecka precyzja i dbałość o szczegóły to cecha, która wyróżnia ich podejście do pracy. Jest ona widoczna na każdym etapie – od planowania projektu, po ciągłą pracę nad poprawą jakości gotowych produktów.
To m.in. właśnie ta dokładność przyczynia się do globalnego sukcesu niemieckich produktów, cenionych za niezawodność i najwyższe standardy. Niemieccy pracownicy wykonują zadania z wyjątkową starannością, co minimalizuje poprawki i błędy. Jednocześnie, moim zdaniem, to dążenie do perfekcji czasem ogranicza kreatywność i elastyczność, które z kolei są bardziej widoczne w podejściu polskich pracowników.
Poszanowanie hierarchii
W niemieckich firmach struktury i role są często jasno określone, a droga do osiągnięcia danego tytułu zawodowego – wyznaczona. Struktura zarządzania jest zwykle hierarchiczna, a decyzje podejmowane są na wyższych szczeblach.
Wspinanie się po szczeblach kariery w Niemczech jest bardziej ustrukturyzowane niż w Polsce. Przykład? Podczas studiów w Polsce w formie praktyk mogłam pracować jako młodszy specjalista i wręcz awansować na specjalistę po czasie trwania formalnych praktyk, gdy jednocześnie kontynuowałam dzienne studia. W Niemczech natomiast musiałam aplikować na stanowiska stricte obarczone nazwą Pflichtpraktikum (praktyka obowiązkowa), a kontynuując pracę jako studentka, mogłam pracować wyłącznie jako „Werkstudentin” (studentka pracująca), co ograniczało liczbę godzin pracy do 20 tygodniowo. (W Niemczech zabroniona jest praca przekraczająca 20h w tygodniu w czasie trwania studiów, by móc się głownie na nich skupić).
Tytuły i formy grzecznościowe
Niemcy są bardzo przywiązani do swoich tytułów naukowych i chcą by zwracać się do nich z zachowaniem przedrostków typu Prof. Zawsze również tak się podpisują i sami przedstawiają. Warto również wiedzieć, że kontakty zawodowe w Niemczech należy zacząć z zachowaniem formalności. Od kultury firmy zależy, czy spoufalanie się z osobami, które są wyżej od nas w hierarchii zawodowej jest „ryzykowne”, natomiast warto zacząć ostrożnie. Polecam stosować tytuły Pan/Pani i nazwisko, a dopiero po zgodzie rozmówcy przejście na „ty”. Polska forma „Pan/Pani” z imieniem nie jest używana i może wydać się nieprofesjonalna.
Bezpośrednia komunikacja
Kolejną cechą niemieckiej kultury pracy jest bezpośrednia komunikacja, która jest postrzegana jako przejaw uczciwości i przejrzystości. Niemcy nie lubią „owijania w bawełnę” – oczekują konkretnych i szybkich informacji. Problemy czy uwagi są zgłaszane natychmiast – zauważyłam, że Niemcy często koncentrują się na krytyce, a pochwały zdarzają się rzadko. Warto się do tego zdystansować i pamiętać, że taki sposób komunikacji jest dla nich normalny i efektywny. Na przykład, gdy coś nie zostanie wykonane zgodnie z ich oczekiwaniami, można liczyć na natychmiastową informację zwrotną, ale o docenieniu dobrze wykonanej pracy usłyszymy rzadziej.
Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym
Pomimo wysokiej etyki pracy Niemcy cenią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. W większości firm pracuje się 40h w tygodniu, choć wiele firm oferuje 35-godzinny tydzień pracy (Tutaj należy jednak pamiętać, ze Niemcy nie liczą, często godzinnej, przerwy obiadowej do czasu pracy, więc finalnie i tak spędzają w miejscu pracy 8 godzin). Ustawowo Niemcy mają zapewnione minimum 20 dni płatnego urlopu w ciągu roku, natomiast wiele firm zapewnia dodatkowe 10. Dlatego pracując z Niemcami należy być przygotowanym na to, że w wakacje mogą być niedostępni przez 3 tygodnie. Prawdopodobnie odpoczywają wtedy po całym roku pracy na wakacjach w Hiszpanii. Niemcy cenią sobie również czas dla rodziny i odpoczynek, dlatego też starają się trzymać wyznaczonych godzin pracy. Dlatego co powiedzieć podczas ostatniego, popołudniowego spotkania? „Schönen Feierabend!” – życzenie miłego zakończenia dnia pracy.
Biurokracja
Jednym z bardziej zauważalnych aspektów niemieckiej kultury pracy jest silne przywiązanie do formalności i dokumentacji. Niemcy są znani z zamiłowania do biurokracji – wszystko musi być dokładnie zapisane, uporządkowane i przechowywane w odpowiednich folderach. Wiele firm nadal preferuje papierowe dokumenty, a drukowanie faktur, umów czy raportów jest codziennością, mimo dostępności cyfrowych rozwiązań.
Ponadto, generalnie patrząc biurokracja jest ogromnym problemem dla Niemiec. W Berlinie powstało nawet muzeum ironicznie przedstawiające ten fakt. Wierzcie mi, Niemcy są w stanie wydrukować wszystko. Pamiętam pierwszy wykład na moich studiach na niemieckiej uczelni. Wykładowczyni informowała nas wówczas, że Niemcy mają problem z brakiem papieru i dlatego np. pasty do zębów są sprzedawane bez papierowych opakowań. Jednak następnego dnia każdy student dostał wydrukowaną w kolorze prezentację na grubym papierze A3…
Znaczenie networkingu
Pomimo formalnego charakteru niemieckiego świata pracy networking odgrywa ważną rolę. Niemcy cenią sobie autentyczne relacje, co widać po ilości organizowanych eventów, targów i meetupów. Daje to szansę na budowanie relacji biznesowych. LinkedIn w Niemczech jest również social medium o wiele bardziej popularnym niż w Polce. Zatem, idąc na jakikolwiek event biznesowy w Niemczech przygotuj się na to, że uczestnicy będą chcieli połączyć się z Tobą na LinkedIn. Warto zadbać o swój profil na tym medium społecznościowym również, jeśli pracujesz z Niemcami w firmie w Polsce. Mają oni w zwyczaju sprawdzić profil osoby, z która będą mieli kontakt.
Ochrona danych osobowych
Niemcy są znani ze swojego szacunku dla prywatności i bezpieczeństwa danych – są pod tym względem w czołówce europejskiej. Firmy przestrzegają surowych przepisów, pracownicy są regularnie szkoleni w zakresie zasad ich przetwarzania i przestrzeganie ich jest od nich wymagane. To samo tyczy się firm z nimi współpracujących – chcąc współpracować z tym krajem należy mieć świadomość konieczności dostosowania swoich procedur do ich standardów. Zatem, przygotuj się na to, że będzie to temat dość często poruszany i bierz go na poważnie.
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł i chciałbyś/chciałabyś teraz poznać słówka, które są odzwierciedleniem niemieckiej kultury, zajrzyj do następnego artykułu – Niemiecka kultura pracy: zwroty i zwyczaje, które warto poznać.