Każda kultura pracy ma swoje unikalne cechy, które mogą być zaskoczeniem dla osób stawiających pierwsze kroki w nowym środowisku zawodowym. W poprzednim artykule – Kultura pracy w Niemczech – co warto wiedzieć, zanim zaczniesz współpracę – przedstawiłam charakterystykę niemieckiej kultury pracy, tutaj natomiast chciałabym przybliżyć Ci terminologię, która jest dla mnie niejako jej odzwierciedleniem. Omówimy tutaj nie tylko charakterystyczne wyrażenia, jak „Feierabend” czy „Mahlzeit”, ale również praktyki, takie jak „Stoßlüften” czy „Gleitzeit”. Takie na pozór drobne szczegóły mogą wpływać na zrozumienie partnerów biznesowych i codzienną współpracę.
Zwroty i zwyczaje niemieckiej kultury pracy
Mahlzeit – obowiązkowe pozdrowienie w porze obiadowej
Dosłownie oznacza „posiłek”, natomiast w praktyce jest to nieformalne pozdrowienie używane w porze obiadowej. Między godziną 12 a 14 usłyszysz to słowo na korytarzu w biurze albo w stołówce biurowej zamiast zwykłego „Hallo!”. Gdy wybija czas posiłku, wszystko inne przestaje się liczyć i należy udać się na stołówkę, by wspólnie zjeść obiad. Doświadczałam tego, pracując w Mercedesie, np. gdy nagle ważne dla mnie spotkanie z managerem zostawało przerwane na hasło „Mahlzeit!” mojego szefa ;).
Przykład użycia:
„Mahlzeit!”
Co odpowiedzieć na Mahlzeit?: „Mahlzeit!”
Kaffeepause – przerwa na kawę w niemieckim stylu
„Przerwa na kawę”, czyli niemalże wpisane w harmonogram pracy 5 do 15 minut przerwy, by spotkać się w kuchni i porozmawiać o sprawach zawodowych, ale również prywatnych. Jest to okazja do integracji i odpoczynku, by zadbać o przyjazną atmosferę i móc pracować bardziej produktywnie.
Przykład użycia:
„Wir können das Thema während der Kaffeepause besprechen.”
(„Możemy omówić ten temat podczas przerwy na kawę.”)
Odpowiedź: „Super Idee, ich hole schon mal Kaffee.”
(„Świetny pomysł, idę po kawę.”)
Morgen! – czyli jak zacząć dzień po niemiecku
Jest skrótem od „Guten Morgen”, oznaczającego „dzień dobry”. Wersja szybsza, a wciąż uprzejma. Usłyszysz je, wchodząc rano do biura bądź zaczynając spotkanie online. Odpowiedz tym samym.
A jak przywitać się w godzinach późniejszych? Oprócz oficjalnego „Guten Tag” albo „Hallo”, które zawsze są odpowiednie dla osób nieznajomych, do znajomych możesz użyć innych słów w zależności od regionu, w jakim jesteś. W północnej części Niemiec używane jest „Moin”, ewentualnie „Moin-Moin”, natomiast na południu częściej funkcjonuje „Servus”.
Przykład użycia: „Morgen, wie war dein Wochenende?” („Dzień dobry, jak ci minął weekend?”) Odpowiedź: „Morgen! Ganz gut, danke. Und dir?” („Dzień dobry! Całkiem dobrze, dzięki. A tobie?”)
Stoßlüften – sekret niemieckiego wietrzenia pomieszczeń
Co oznacza Stoßlüften? Dla Niemców oznacza „intensywne wietrzenie”, dla mnie oznaczało ból gardła następnego dnia. Niemcy wierzą, że świeże powietrze wspomaga koncentrację, poprawia nastrój i redukuje zmęczenie. Dlatego gdy usłyszysz „Wir brauchen ein bisschen frische Luft!”, wiedz, że zaraz nastąpi kilkuminutowe, szerokie otwarcie okien – bez względu na porę roku.
Przykład użycia:
„Lass uns mal Stoßlüften, wir brauchen frische Luft.”
(„Przewietrzmy tu, potrzebujemy świeżego powietrza.”)
Odpowiedź: „Klar, mach das Fenster auf.”
(„Jasne, otwórz okno.”)
Feierabend – koniec pracy, początek czasu wolnego
To jedno z najbardziej charakterystycznych słów niemieckiej kultury pracy, które trudno jednoznacznie przetłumaczyć. Co oznacza Feierabend? Koniec dnia pracy i jednocześnie przejście do czasu wolnego. W dosłownym tłumaczeniu oznacza „święty wieczór” (od słów Feier – świętowanie i Abend – wieczór), ale w praktyce jest swego rodzaju symbolem równowagi, work-life balance i rytuałem zakończenia pracy. Kończąc pracę w danym dniu, życz kolegom „Schönen Feierabend”, czyli miłego wieczoru.
Przykład użycia:
„Das war ein langer Tag, ich freue mich auf den Feierabend.”
(„To był długi dzień, cieszę się na koniec pracy.”)
Odpowiedź: „Schönen Feierabend! Erhol dich gut.”
(„Miłego wieczoru! Wypocznij dobrze.”)
Feierabendbier – niemiecka tradycja na zakończenie pracy
„Piwo po pracy” – Ów miły wieczór po pracy jest często powiązany z najpopularniejszym niemieckim trunkiem, jakim jest piwo. Jest ono swego rodzaju symbolem wyluzowania i przejścia z trybu pracy do odpoczynku. Służy ono też często do budowania relacji w zespole. Z mojego doświadczenia było ono obecne na każdym spotkaniu integracyjnym w Mercedesie, czy to podczas wyjść, czy w biurze po pracy.
Przykład użycia:
„Es ist Freitag, Zeit für ein Feierabendbier!”
(„Jest piątek, czas na piwo po pracy!”)
Odpowiedź: „Ja, lass uns etwas trinken gehen!”
(„Tak, chodźmy coś wypić!”)
Gleitzeit – elastyczny czas pracy w niemieckich firmach
„Ruchomy czas pracy” – jest to termin odnoszący się do elastycznego systemu czasu pracy, powszechnie stosowanego w niemieckich firmach. Pozwala na dostosowanie godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy do indywidualnych potrzeb, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań. Oznacza to np. przepracowanie ustalonej liczby godzin tygodniowo lub obecność w określonych kluczowych godzinach, zwanych Kernarbeitszeit. By móc bez problemu tym zarządzać, Gleitzeit często wiąże się z systemem rejestracji czasu pracy, w którym pracownik gromadzi „saldo godzin”. Nadmiar godzin można potem wykorzystać jako wolne dni (tzw. Gleittage), a brak przepracowanych godzin trzeba odpracować.
Przykład użycia:
„In meiner Firma haben wir Gleitzeit, ich kann zwischen 7 und 9 Uhr anfangen.”
(„W mojej firmie mamy elastyczne godziny pracy, mogę zaczynać między 7 a 9 rano.”)
Odpowiedź: „Das ist ja praktisch, so kann man den Tag flexibel gestalten.”
(„To bardzo praktyczne, można elastycznie zaplanować dzień.”)
Mach’s gut – nieformalne, niemieckie pożegnanie
Dodające odrobinę przyjazności i ciepła, często używane na koniec rozmowy „Trzymaj się” lub „Dbaj o siebie”. Ta forma pożegnania zakłada pewien poziom zażyłości, dlatego używana jest głównie przez dobrych znajomych z pracy. Termin ponownego spotkania nie jest ściśle określony – może to być pożegnanie na godzinę lub na rok. Tak pożegnać się możesz również niezależnie od pory dnia. Zastosowanie tego wyrażenia to świetny sposób na złamanie formalności i dodanie nieco luzu do zawodowej komunikacji.
Przykład użycia:
„Mach’s gut, bis bald!”
(„Trzymaj się, do zobaczenia wkrótce!”)
Odpowiedź: „Du auch, mach’s gut!”
(„Ty też, trzymaj się!”)